ديدارِ روي عشق

نحوه كاشت و پرورش درخت گلابي:

هر ميوه با توجه به شرايط كاشت و نگهداري، داراي ويژگي‌ها و ظاهر متفاوتي است. محصولاتي مانند گلابي و سيب شرايط دشواري براي كاشت و مراقبت نداشته و در صورت توجه به نكاتي ساده، باغداران مي‌توانند باغي پر از محصول باكيفيت در اختيار داشته باشند.

البته اين بدان معنا نيست كه تمام مراحل در كاشت درخت گلابي، به آساني انجام شود. يكي از مهمترين مراحل در كاشت اين ميوه، تشخيص زمان برداشت محصول است. در اين مطلب به مشخصات اين درخت و نكات مهم در خصوص كاشت آن اشاره خواهيم داشت.

معرفي انواع درخت گلابي

تعداد واريته هاي گلابي اعم از ايراني يا خارجي از تعداد سيب كمتر است با اين حال بهترين و معروف ترين آنها به شرح ذيل مي باشد.

واريته هاي ايراني

گلابي شاه ميوه اصفهان: اين گلابي كه معروف ترين گلابي ايراني مي باشد داراي رنگ زرد روشن و شكل مخروطي منظم است. مزه ي آن بسيار شيرين و آبدار است كه مي توان گفت آنچنان داراي عطر و بو نيست.

تاريخ و شروع دوره ي گلدهي درخت (در آب و هوايي نظير كرج) بين نهم تا 26 فروردين مي باشد و رسيدن ميوه ي آن نيز در اوايل شهوريور خواهد بود. ميوه ي اين نوع از انواع درختان گلابي، متاسفانه قابل انبار كردن نبوده و مي بايست پس از برداشت، بلافاصله به بازار فروش منتقل شود.

گلابي شاه ميوه كرج: رنگ ميوه زرد روشن و شكل آن مخروطي است. مزه، طعم، عطر و حتي تاريخ گلدهي آن نيز به گلابي شاه ميوه اصفهان مشابه است و مي توان گفت كه ميوه ي آن در اواخر مرداد ماه به دست خواهد آمد. اين ميوه هم همانند مورد قبلي قابل انبار داري نيست.

گلابي سه فصله كرج: گلابي مذكور داراي رنگ سرخ خالدار به شكل مخروط و نامنظم است و ميوه ي آن تا حد بسيار زيادي (حداكثر وزن در حدود نيم كيلو) بزرگ مي شود. مزه ي آن نسبتا شيرين و آبدار بوده و فاقد عطر مي باشد.

اين واريته در بازه ي 6 تا 28 فروردين ماه دوره ي گلدهي داشته و اواخر شهريور نيز تاريخ رسيدن ميوه ي آن است.

گلابي پاييز مشهد: رنگ اين گلابي زرد و قرمز و فرم آن مخروطي منظم است. حداكثر وزن آن ممكن است به 780 گرم نيز برسد. طعم آن شيرين بوده و كمي داراي عطر و بو مي باشد. آغاز گلدهي آن از 11 فروردين تا 27 فروردين بوده كه ميوه ي آن در اواخر شهريور قابل استفاده است.

هر آنچه كه گفته شد اشاره به مهمترين انواع درخت گلابي داشته است با اين حال در ساير نقاط ايران هم انواع مختلفي از گلابي به دست مي آيد كه نسبتا داراي مزه و طعم شيريني مي باشند كه مي توان به عنوان مثال به گلابي نطنز كاشان و برخي نقاط آذربايجان اشاره نمود.

واريته هاي خارجي

ويليامز: اصالت اين گلابي در كشور انگليس است كه در آمريكا به گلابي Bartlot معروف است. رنگ ميوه ي آن سرخ و زرد خالدار است كه فرم آن به شكل مخروط منظم است. طعم آن شرين و كمي داراي عطر مي باشد و در حدود 12 فروردين ماه به گلدهي رسيده و دوره ي گلدهي آن تا اواخر فروردين ادامه خواهد داشت. ميوه ي اين نوع از انواع درخت گلابي در اوسط مهرماه مورد استفاده قرار مي گيرد.

دوشس: اين نوع گلابي از لحاظ شكل و رنگ شباهت بسيار زيادي به واريته ويليامز دارد وليكن به لحاظ مزه و طعم، كمي شيرين تر بوده و زمان رسيدن ميوه ي آن كمي طولاني از ويليامز مي باشد.

هاردي: رنگ اين نوع گلابي زرد سرخ است و شكل ظاهري آن مخروطي منظم مي باشد و طعم آن شيرين و معطر بوده كه شروع گلدهي آن از 10 فروردين تا 27 فروردين مي باشد كه محصول نهايي در اواخر شهريور حاصل مي شود. قابل ذكر است كه اين نوع گلابي از انواع درخت گلابي قابليت انبار داري را ندارد.

گلابي كوميكو: ميوه آن داراي رنگ سرخ كم رنگي است و شكل آن مخروطي مي باشد. حداكثر وزن ميوه اين نوع درخت گلابي 400 گرم بوده كه مزه ي آن شيرين و داراي كمي عطر مي باشد. تاريخ چرخه گلدهي در اين واريته از اول فرورين آغاز شده و تا اواخر فروردين ماه ادامه پيدا خواهد كرد.

لازم به ذكر است ميوه ي اين وارتيه در اواخر آبان به دست آمده و از قابليت مناسبي براي انبار داري بهره مند است.

بهترين زمان كاشت نهال گلابي چه زماني است؟

از مهمترين نهال هايي كه قابل كشت در مناطق سردسير و نيمه سردسير مي باشد، نهال گلابي است.

نحوه كاشت نهال گلابي در مناطق سردسير كمي متفاوت با ساير مناطق مي باشد.

درخت نهال گلابي در برابر سرما مقاوم بوده و مي تواند دماي -?? تا -?? را تحمل كند و بهترين زمان كاشت نهال گلابي فصل پاييز و زمستان است..

نهال گلابي از جمله نهال هايي است كه از نژاد اروپايي مي باشد.

البته نمونه هاي نهال گلابي شرقي نيز وجود دارد.

درخت نهال گلابي حدود ?? تا ?? متر قد مي كشد و پوست شاخه هاي آن ضخيم و با ترك هاي طولي است.

نكات مهم در كاشت نهال گلابي:

يكي از مهمترين موارد در حفر گودال، در نظر گرفتن موقعيت مكاني است. توجه داشته باشيد كه نور خورشيد بايد به شكل مستقيم بر گودال ايجاد شده و نهال كاشته شده بتابد. باغداران معمولا در ابتداي فرايند كاشت از كودهاي گياهي يا كودهاي دامي پوسيده براي تقويت خاك استفاده مي‌كنند.

از آنجا كه انواع نهال از ظرافت بيشتري برخوردار هستند بايد از آن‌ها در برابر آفات و وزش باد شديد به خوبي محافظت شود. به طور كلي كاشت نهال گلابي، به خاكي مرطوب با زهكشي مناسب احتياج دارد.

مراقبت از درخت گلابي

1- يك محافظ در اطراف پايه درخت نصب كنيد:

پستانداران كوچك دوست دارند پوست اطراف پايه درخت را بجوند، بنابراين پيچيدن محافظ دور آن باعث محافظت بيشتر مي شود. محافظ درخت را مي توان از هر فروشگاه خانگي و باغباني خريداري كرد. پس از آنكه پوسته ها شروع به سفت و زخيم شدن كردند، مي توانيد محافظ را برداريد. محافظ درخت همچنين به محافظت از تنه در برابر نور خورشيد كمك مي كنند.

2- براي سال اول هفته اي يكبار گياه را آبياري كنيد:

در ابتدا، ريشه هاي درخت شما آب كافي براي زنده ماندن درخت را تامين نمي كنند. صبح يا عصر كه نور مستقيم خورشيد وجود ندارد، از آب پاش براي آبياري درخت خود استفاده كنيد. هرچه درخت رشد كند، ريشه هاي آن قادر به تأمين مقدار كافي آب براي درخت خواهند بود.

خاك اطراف درخت خود را بررسي كنيد. اگر هنوز احساس مي كنيد كه مرطوب است، نبايد درخت خود را آبياري كنيد. آبياري بيش از حد نيز مي تواند باعث آسيب شود. در فصل هاي خشك، درخت خود را بيشتر آبياري كنيد.

3- درخت را سالي يك بار كود دهيد:

در اوايل بهار از كود نيترات آمونيوم استفاده كنيد. شما بايد از 1?8 پوند (0.05 كيلوگرم) كود ضرب در سن درخت خود استفاده كنيد. اين مقدار ممكن است بسته به ميزان حاصلخيزي خاك متفاوت باشد.

اگر برگ ها در طول تابستان سبز كمرنگ يا زرد هستند، سال بعد كود بيشتري استفاده كنيد. اگر درخت در يك فصل بيش از 30/0 متر رشد كرد، در فصل آينده كود كمتري استفاده كنيد.

4- اندام هاي اضافي را با قيچي تيز جدا كنيد:

وقتي شاخه ها مي شكنند يا برگ ها مي ميرند، وقت آن است كه درخت خود را هرس كنيد. هرس بايد در اوايل بهار درست قبل از فصل رشد انجام شود. شاخه هاي بيمار يا درگير با شاخه هاي ديگر را كوتاه كنيد. تا جايي كه مي توانيد به پايه شاخه نزديك شويد. شاخه ها بايد 0.30 متر از يكديگر فاصله داشته باشند تا ميوه در همه شاخه ها رشد كند.

5- بعد از 3 سال ميوه برداشت كنيد:

حداقل 3 سال طول مي كشد تا درخت شما ميوه دهد، اما ممكن است تا 10 سال نيز طول بكشد. ميوه ها را بكنيد وقتي شروع به تغيير رنگ كرد در حالي كه هنوز سفت است. هنگامي كه آن را در داخل خانه ذخيره مي كنيد، رسيدن آن به پايان مي رسد.

نحوه آبياري نهال گلابي

نحوه آبياري نهال گلابي پس از بهترين زمان كاشت نهال گلابي در رشد درخت اين نهال تاثير فوق العاده اي دارد.

پس از كاشت نهال گلابي، تا يك سال اول بايد مرتب و به طور منظم آبياري نهال گلابي صورت بگيرد.

نحوه آبياري نهال گلابي بايد به گونه اي باشد كه ريشه هاي اين نهال به خوبي رشد كنند.

مي توان گفت كه در سال اول هر هفته مي بايست دوبار نهال گلابي آبياري شود.

البته آبياري زياد و بيش از اندازه سبب پوسيده شدن و از بين رفتن نهال گلابي ممكن است بشود.

نحوه هرس نهال گلابي در بهترين زمان كاشت نهال گلابي

از مواردي كه پس از كاشت نهال گلابي بايد به آن توجه داشت، نحوه هرس نهال گلابي مي باشد.

همانطور كه گفته شد، فصل زمستان و اواخر پاييز مناسب ترين زمان كاشت نهال گلابي است.

پس از كاشت نهال گلابي در زمستان، تنه ي اصلي درخت نهال گلابي را در حد فاصل ?? سانتي متري از خاك و شاخه هاي اضافي را كه به زمين مي رسند و بيشتر از ?? سانتي متر نيستند را قطع كنيد.

در سال دوم رشد درخت نهال گلابي، شاخه هاي پاييني را ببنديد.

اين كار سبب مي شود تا رشد درخت به صورت عمودي و مستقيم شود و ديگر به اطراف متراكم نگردد.

در سال سوم رشد درخت نهال گلابي بهتر است شاخه هاي تنومند و اصلي را بررسي كرده و در صورت نياز آنها را هرس كنيد.

شاخه هاي ضعيف بايد هرس كاري شوند.

آفات و بيماري‌ هاي گلابي كدام است؟

آفات و بيماري ها مي توانند منجر به از بين رفتن كامل درخت گلابي و محصولات آن شوند.درختان گلابي همانند ديگر درختان ميوه در معرض بيماري و آفات قرار دارند.

مهم ترين بيماري هاي درخت گلابي مي توان به پسيل – كرم سفيد ريشه – پروانه تخم انگشتري – آتشك – پروانه سفيد  و بيماري لكه سياه و.. اشاره داشت.

بهتر است سمپاشي سالانه به صورت منظم و درستي انجام شود تا درخت از بيماري ها در امان باشد.بهتر است با آبياري درست و تقويت كردن درخت با كود آن را مقاوم بسيازيد.

اولين آفت مهم نهال گلابي، پسيل گلابي:

مهمترين آفتي كه برگ و شاخه درخت گلابي را در معرض تهديد قرار مي‌دهد، پسيل است. اين آفت در طولاني مدت خسارات بسياري به درخت وارد كرده و بر رشد و باردهي آن تأثير قابل توجهي مي‌گذارد. رطوبت كافي و آبياري منظم از عواملي هستند كه خطر آسيب پسيل گلابي را كاهش مي‌دهند. همچنين رعايت فاصله بين درختان، استفاده از كودهاي شيميايي مناسب و هرس به موقع شاخه‌ها، از مواردي است كه در مبارزه با آفت‌ها نقش مهمي دارند.

دومين آفت مهم درختان گلابي، سنك گلابي:

يكي ديگر از آفات مهم در كاشت درخت گلابي، سنك گلابي است كه باعث ريزش برگ‌ها و ميوه‌ها و همچنين خراب شدن محصول مي‌شود. هرس كردن برگ‌هاي آسيب‌ديده در از بين رفتن اين آفت نقش مهمي دارد. همچنين بسياري از باغداران از سموم آلي براي نابود كردن اين حشره استفاده مي‌كنند.

سومين آفت مهم درخت گلابي، پروانه تخم انگشتري:

وظيفه اصلي اين آفت، تغذيه از برگ‌ ها و خالي كردن شاخه‌ها از برگ است. بهترين زمان براي مبارزه با پروانه تخم انگشتري، هنگامي است كه لاروهاي آن تازه شروع به كار كرده‌اند. با مشاهده اولين نشانه باغداران بايد از سموم شيميايي براي از بين بردن لاروها استفاده كنند.

چهارمين آفت مهم گياه گلابي، كرم سفيد ريشه:

اين آفت به خاك درختان هجوم مي برد و از آن تغذيه مي‌كند. پس از كاشت درخت گلابي؛ اگر اين درخت در معرض خطر كرم سفيد ريشه قرار بگيرد، برگ‌ها زرد شده و در كيفيت محصول اختلال ايجاد مي‌شود. ميوه‌هاي درختاني كه با اين آفت درگير هستند، بسيار كوچك بوده و محصول از كيفيت قابل توجهي برخوردار نخواهد بود.

شخم زدن خاك درختان گلابي در فصل بهار يكي از بهترين راهكارها براي از بين بردن كرم سفيد ريشه است. توجه داشته باشيد كه علف‌هاي هرز بهترين منبع تغذيه براي آفات محسوب مي‌شوند. به همين دليل از بين بردن علف‌هاي هرز در كيفيت محصولات باغ شما تأثيرگذار خواهد بود.

پنجمين آفت مهم درخت گلابي، پر طاووس:

يكي ديگر از حشرات موذي كه به عنوان آفت درخت گلابي شناخته مي‌شود، پر طاووس است. اين آفت در ابتدا به برگ‌ها آسيب وارد كرده و در نهايت سلامت درخت را در معرض خطر قرار مي‌دهد.

ششمين آفت مهم گلابي، كرم نجار:

منبع تغذيه آفت كرم نجار تنه درخت يا همان چوب است. اين آفت معمولا در فصل زمستان درون تنه درخت لانه مي‌كند. با توجه به اينكه كرم نجار درون تنه درخت را براي زندگي انتخاب مي‌كند، از بين بردن آن نيز كمي دشوار به نظر مي‌رسد. بسياري از باغداران از ابزاري مخصوص جهت از بين بردن اين آفت استفاده مي‌كنند. براي جلوگيري از لانه‌سازي كرم نجار مانند آفت پسيل، اين درخت به آبياري منظم احتياج دارد.

هفتمين آفت مهم درخت گلابي، پروانه سفيد:

اين حشره پروانه‌ اي سفيد با رگه‌ هايي مشكي است كه با لانه كردن درون برگ‌ها، به آن‌ها آسيب جدي وارد مي‌كند. براي كنترل عوارض ناشي از حضور اين آفت بايد لانه‌هايي كه لاروها براي خود ساخته‌اند، شناسايي كرده و از بين برد.

هشتمين آفت مهم گلابي، بيماري آتشك:

يكي از مهمترين انواع بيماري در گروه درختان ميوه‌ دار، آتشك است كه به وسيله حضور يك باكتري ايجاد مي‌شود. زمان ظهور اين بيماري در كاشت نهال گلابي، فصل‌هاي بهار و زمستان است. اين بيماري باعث خشك شدن برگ‌ها و تغيير رنگ آن‌ها، سياه شدن و چروك شدن پوست ميوه‌ها مي‌شود. اولين علائم وجود اين بيماري با خشك شدن و سوختن برگ‌ها پديدار مي‌شود.

براي جلوگيري از بروز بيماري آتشك بايد كاشت درخت گلابي، را در خاكي با PH مناسب انجام داد. همچنين هرس كردن شاخه‌ها پس از مشاهده اولين نشانه‌ها نيز اهميت بسياري دارد. با توجه به اينكه شاخه‌هاي هرس شده با وجود بيماري آلوده هستند، خارج كردن آن‌ها از باغ يا سوزاندن شاخه‌ها امري ضروري محسوب مي‌شود.

نهمين آفت مهم نهال گلابي، بيماري لكه سياه:

عامل اصلي اين بيماري نوعي عفونت قارچي است كه بر روي محصول لكه‌هايي سياه رنگ ايجاد مي‌كند. همان‌طور كه در اين مطلب برسي كرديم، نور مناسب آفتاب و حفظ رطوبت خاك از مهمترين عوامل در كاهش خطر ابتلا به بيماري و ظهور انواع آفات است. به همين جهت براي پيشگيري از ابتلاي درخت به بيماري لكه سياه به اين دو عامل مهم توجه داشته باشيد. استفاده از سموم شيميايي نيز براي از بين بردن اين بيماري مؤثر واقع مي‌شود.

تغذيه و كوددهي درخت گلابي

درخت گلابي براي رشد مناسب خود نياز به مواد غذايي فراوان دارد و هرگز نبايد در محلي كه قبلا در آن درخت گلابي كاشته شده است، مجددا نهال ديگري را كاشت زيرا با توجه به آنچه كه گفته شد در قدم اول مي بايست مقدار زيادي كود حيواني و يا كود سه بيست npk جهت كوددهي درخت گلابي به زمين داده شود و سپس پس از تغذيه زمين، درخت در محل مذكور كاشت شود.

اثر طاقت فرساي درخت نام برده در زمين به حدي مي باشد كه گاهي در درختكاري وسيع، باغبانان مجبور مي شوند در مدت زندگي درخت در يك محل كه به مدت 30 الي 50 سال است، محل درخت را تغيير دهند.

در باغات كوچك و يا تفريحي اگر بخواهيد درخت گلابي را در همان وهله اول كشت كنيد، در ابتدا بايد حتما زمين را به عمق يك متر و سطح دو متر در دو متر يعني چهار متر ، تعويض نماييد كه البته اين كار براي تغذيه درخت گلابي بسيار گران قيمت بوده و در حالتي لازم به اجرا مي باشد كه درخت گلابي در محلي كاشته شود كه قبلا در آن قبلا گلابي كاشته شده است.